Zer da Altxaporru?

    Altxaporru kontsumo talde bat da, Gipuzkoako “Basherri” kontsumo taldeen sarearen barnean dagoena (http://basherri.wordpress.com/). Talde hauek baserritarren eta herritarren arteko harremanean oinarritzen dira.

    Altxaporrurako barazki otarrak Itsason ekoizten ditugu, Urteaga eta Urkulegi baserrietako baratzetan, agroekologikoaren ikuspegitik. Banaketa Urretxu-Zumarragako Areizaga-Kalebarren enparantzan egiten da, astelehenero, arratsaldeko 7etan. Asteroko barazki otarraz aparte, bestelako produktuak ere banatzen ditugu, hala nola sagar zukua, sagardoa, indaba, hurrak, intxaurrak eta garaian garaiko fruta; Urretxuko Agerreko esnea, eta Olaberriko Anburen yogurrak ere banatzen dira, eta taldea irekita dago egon litezkeen eskaintza berrietara, beti ere inguruko ekoizleei lehentasuna emanez.

    Blog honetan baratza eta baserrietako argazkiak jartzen ditugu, eta horrez gain bisitak eta auzolanak antolatzen ditugu baserrietan taldekideek gure ekoizpena hurbiletik ezagutzeko.

    Barazki otarrak 10 eurokoak dira, garaian garaiko barazkiz osatuak (handiagoa nahi izanez gero, 15 eurokoa jasotzeko aukera ere badago). Taldean erabakitzen da berauen osaketa eta berdinak dira taldekide guztientzat. Ordainketa hilero egiten da, hilabete hasieran eta kuota 45 eurokoa da (bataz bestekoa eginda, hilabete batzutan 5 banaketa egiten baitira) otar txikiaren kasuan, eta otar handiaren kasuan 65 eurokoa. Otarren osaketaz eta taldearen antolaketaz hitz egiteko bi hilabetez behin bilera egiten dugu, hilabe horretako azken astelehenean, 7etan Urretxuko kultur etxean (egun horretan barazkien banaketa 8etan izaten da).

    Hasierako proba epea 2 hilabetekoa da, eta jarraituz gero urtebeteko konpromisoa hartzen da.

    Otarra jasotzen hasi edo taldearekin harremanetan jarri nahi izanez gero idatzi mezu bat gorkasasieta@gmail.com helbidera.

Udaberri hotza eta euritsua

Aurtengo udaberri hau oso euritsua doa, eta hori ona da lurrarentzat, batez ere udazkena eta negua nahikoa lehorrak izan direlako, baina hotza ere izan da, eta eguzki gosez daukagu baratza. Pentsatuta geneukana baino beranduago datoz ilarrak, babak, kanpoko letxugak etab... Baina etorriko da giro goxoagoa ere, eta pazientzia izan behar!...Hemen dituzue lehenik Urkulegiko baratzetan ateratako argazki batzuk. Ilarrak loretan,                                                                                                                                                                                              

Ondoko hiru ilara hauetan ere ilarra daukagu. Hauek otsailean erein genituen (besteak azaroan), eta horregatik daude txikiagoak eta oraindik lorarik gabe.

 Hemen azalore ilara, aste honetan otarretan sartu ditugunak,

 Udaberriko tipula deitzen dioguna, datorren astean hasiko gara otarretan sartzen,

 Hauxe da aurtengo azken porru saila. Gainontzeko sailak bukatu ditugu eta datorren astean sail honetakoak hasiko gara sartzen otarretan. Belar dexente dauka tartean, baina porrua nahikoa hazita dagoenez ez dio kalterik egiten, eta gainera lurra oso lokaztua dagoelako ez da komeni porru tartean ibiltzerik.

 Hau tipula gorria da, martxoan landatu genuen, eta abuztu aldera jasoko dugu, dena batera eta ganbaran gorde, udazken-neguan banatzeko.Azpikaldean ikusten diren arbolak sagarrondoak dira, lore txuriz beteta.

 Hemen negutegi barruko letxugak (berdeak eta moreak), espinakak eta azelgak.

 Hazitegi txiki honetan tomate landarea daukagu, sarearekin tapatuta, bestela txoriak eta etxeko katuak hondatu egiten dituztelako.

 




Hau madari edo udareondoa da

 eta ikusten den bezela, honi ere ez zaio gehiegi gustatu horrenbeste euri...

 Hau Goiko soroa da. Orain arte indaba egin dugu gehienbat soro honetan, baina orain indaba 1000 metro karratutan egingo dugu, eta gainontzeko 2500 metrotan baratza (kalabazak, patata, tipula, piperrak, tomatea, etab...)

 Hemen soroaren eskinan baratxuri freskoak, orain banatzen ari garenak.

 Eta udaberriko azak. Hauek aste batzuk barru sartuko ditugu otarretan.

 Eta azkenik Urteagako baratza. Eskuinaldean udaberriko tipula eta ezkerrean porru berria.

 Beste hauek Ruibarboak dira. Orain arte ez genuen ezagutzen, baina negu honetan lortu dugu landarea, eta probatzeko ipini dugu. Mermelada egiteko erabiltzen da, eta oso berezia da.

 Hemen rabanito txikiak, oraintxe ernetzen,

 Handixeagoak ilaran,

 Hemen porru landarea, finak eta luzexkak (inguruko batzuk belarrak dira).

Hauek azelga gorriak. Joan den abuztuan landatutakoak. Neguan ez dira asko hazi, baina hortxe egon dira udaberriaren zai. Orain pixkat ari dira hazten, eta sartuko ditugu otarretan laster. Halere asko ez, zeren laster beraien ziklo naturalari jarraituz, garatu eta lorea aterako dute..

 Hemen kanpoan landatutako lehenengo letxugak, eguzki zai...

 Hauek frambuesak dira (mugurdiak euskeraz)

 Baratzaren iskina honetan ximaurra edukitzen dugu zahartzen, gutxienez urtebete. Oraintxe daukaguna oraindik berria da, eta fermentatzen ari denez beroa ematen du. "Cama caliente" deitzen duten teknika, bero hau aprobetxatzean datza, eta negutegi itxuran plastikoa ere jartzen zaio, landaretxoentzat giro goxoa lortzeko. Landare batzuk erosi egin behar izaten ditugu (tipula, letxugak, piperrak, etab...). Nahiz eta mintegi ekologikotan erosi (Gipuzkoan bakarra dago, Zarauzko Blas-enea, eta Nafarroako Peraltatik ere ekartzen dugu), interesgarriena norberak haziak jaso eta landarea ateratzean datza, eta ari gara gure probatxoak egiten.

 Bandejatan erremolatxa,

 eta espinaka.

Gazta egitea Ezkioko Zelaan

Joan den martxoaren 18an Ezkioko Zelaa baserrian izan ginen, Eneko Zabaletak ardi gazta nola egiten duen ikusten

Oiloak larrera nola irtetzen diren ikusi genuen lehenbizi.


Baserrira sartu, eta hara! "Ganbela", egurrezko ganadu aska, eta behia begira, zer suma!
Hemen garai bateko tolarearen arrastoak, Zelaa ere jatorrian dolare baserri bat baitzen, Igartubeiti bezala.
Eta sukaldean prest dago ardi esnea gazta egiten hasteko. Zelaan behiak eta ahuntzak dauzkate, eta ardiak berriz Matximentan, aitaren baserrian. Handik ekartzen dute esnea, gazta egiteko.
Esnea su gainean dago epeltzen, baina beste lapiko batean uretan sartuta, temperatura errazago kontrolatzeko.
Juxtu 29 gradutara iritsi arte epeldu,
eta orduantxe gatzagia nahastu behar zaio
10-15 minutu pasatakoan esnea mamitzen hasi dela konprobatu, telatxoa eransten delako behatzean, eta behar izan duen denboraren arabera kalkulatu behar da noiz hasi litekeen mamia ebakitzen.
Labanaz egiten du Enekok, aurrena puxka dexenteak,
eta ondoren geroz eta txikiagoak.

Eskuarekin poliki poliki nahasten hasi,
eta mamia eskuan hartu eta bat egiten denean, hasi liteke zapaltzen, poliki poliki.
Zapalduta, lapikoaren barrenean geratu da gero gazta izango dena. Puxkak atera, eta moldeetan sartu behar dira.

Molde batetik bestera pasaz trapuz inguratu, eta prest dago prentsatzen jartzeko.
Egurrezko tresna hau prentsa da, eta hemen jartzen dira gaztak estutzen.
Zapaltzeko indarra egiteko nahikoa da egurren puntan pixu juxtua jartzea, kasu hontan balde hauetan.
Ordubetez edukitzen da horrela, ondoren buelta eman, eta pisu bikoitza jartzen zaio prentsari. Bigarren zapalketa hau 4 eta 7 ordu bitartean egin behar da, ph-metroarekin gaztak azidotasun maila egokia duela ikusi arte. Ardiaren esnea desberdina da denboraldiaren hasieratik amaiera bitartean, eta horregatik aldatzen da hainbeste denbora hau.
Bi hilabete inguruan lehortzen eduki ondoren prest dago gazta probatzeko. On egin!